Gmina Janowo

Gmina Janowo położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie nidzickim nad rzeką Orzyc. Obszar gminy położony jest całkowicie w zlew – ni Wisły. Głównym ciekiem jest rzeka Orzyc, będąca prawostronnym dopływem Narwi. Jedynie północne rejony gminy leżą w zlewni Omulwi. Rzeka Orzyc jest rzeką niewielką. 

Janowo uzyskało prawa miejskie w 1421r. Nadał je książę mazowiecki Janusz I. Pierwotna zabudowa Janowa oparta była o wzory renesansu włoskiego. Była to zabudowa drewniana. Janowo posiadało swój ratusz usytuowany pośrodku rynku, budynek sądu przy drodze Chorzelskiej, kościół parafialny p.w. św. Jana Chrzciciela, erygowany przez księcia mazowieckiego Janusza I, a na rzece Orzyc mostek konfederatów. Powyższe obiekty zostały strawione przez ogień podczas licznych pożarów, które nawiedzały miasto. Janowo utraciło prawa miejskie w 1869r. za udział w powstaniu styczniowym. W okresie międzywojennym Janowo Było miejscowością nadgraniczną. Po rzece Orzyc biegła granica między Polską a Niemcami. W tym czasie wzniesiono kościół p.w. św. Rocha oraz szkołę podstawową. Budynki te pełnią swą pierwotną funkcję do dnia dzisiejszego. Obecnie Janowo jest ośrodkiem administracyjnym, kulturalnym i gospodarczym gminy Janowo. Do zabytków zaliczono i wpisano do rejestru dóbr kultury województwa warmińsko-mazurskiego zespół urbanistyczny Janowa oraz dziewiętnastowieczny dworek szlachecki w Komorowie. Prócz tego warto obejrzeć drewniany wiatrak (XIX w.) na skraju wsi, a w Jagarzewie murowaną kapliczkę przydrożną z drugiej polowy XIX w. Do pomników przyrody należą głaz „Kucak”- granit rapakiwi (obwód 820 cm, wys. 1,7 m) koło Janowa. Trzy dęby w Komorowie, 60m od szosy do Wielbarka.