Gmina Janowiec Kościelny

Gmina Janowiec Kościelny położona jest na skraju południowo-zachodniej części województwa Warmińsko-Mazurskiego, w powiecie nidzickim. Historia gminy Janowiec Kościelny sięga XIII-ego wieku. Okolicę, czyli obszar położony na północny wschód od lewego brzegu rzeki Orzyc, nazwana była Pobożem. Zamieszkiwała je drobna szlachta zaściankowa, a nazwa Poboże pochodzi najprawdopodobniej od niezwykłej pobożności tych ludzi i wielkiej miłości do Boga. Poboże zamieszkiwane przez szlachtę cząstkową jest charakterystyczne dla terenów objetych wcześniej osadnictwem drobnoszlacheckim. Na skutek podziałów rodzinnych lub odsprzedawania części majątków, średniozamożne domy szlacheckie zmieniały się w gniazda szlachty cząstkowej, a nawet zagrodowej. Jedna z przyczyn przemawiającą za tak gęstym osadnictwem drobnoszlacheckim na Pobożu była bliskość ważnego szlaku handlowego z Bramy Morawskiej na Prusy. Poboże zamieszkiwali tylko Polacy. Niemieckich kolonisów ani Żydów nie było. Pod względem narodowościowym Poboże jest jednorodne. Najstarsze wzmianki o wsiach drobnoszlacheckich na Pobożu sięgają roku 1401. Gmina Janowiec Kościelny do roku 1955 należała do województwa warszawskiego, powiatu mławskiego. Stanowiła ona najdalej wysunięty na północ cypel powiatu mławskiego, sięgający małym zakosem na pograniczu Prus Wschodnich i Janowa. Połowa gminy, licząca 25 km. stanowiła jednocześnie granice państwa polskiego od Prus Wschodnich. W centrum Janowca Kościelnego znajduje się piękny, zbudowany w 1910 roku w stylu neogotyckim kościół, wpisany do rejestru zabytków Warmii i Mazur. Kościół zbudowany został ze składek parafian staraniem księdza Hieronima Syskiego na wzór kościoła św. Floriana na Pradze w Warszawie. Projektantem był J.P.H. Dziekoński. Budowę kościoła rozpoczęto w 1904 roku – zakończono w1910. Świątynia przetrwała okres I i II wojny światowej bez uszczerbku. Obok świątyni znajduje się zabytkowy cmentarz pobożański, gdzie najstarsze grobowce datowane są na wiek XIX.